ULUSLARARASI TİCARETTE AKREDİTİF NEDİR ?

Akreditif dış ticarette kullanılan bir ödeme yöntemidir. Akreditifli ödeme yöntemi dış ticarette en çok kullanılan ödeme yöntemlerinin başında gelmektedir. Gelin bu blog yazımızda;

Akreditifli ödeme nedir?

Akreditif çeşitleri nelerdir?

Akreditif süreci nasıl işler?

Akreditifli ödemenin avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Beraber inceleyelim.

AKREDİTİFLİ ÖDEME NEDİR ?

Bu ödeme yönteminin gerçekleşmesi için 4 taraf gerekir. Bu taraflar: ithalat yapacak firma, ithalat yapacak firmanın bankası, ihracat yapılacak kurum ile aradaki bağlantıyı sağlayacak yurtdışı bankası yani muhabir bankadır. Bir diğer taraf ise; ihracat yapacak firma, ihracat yapacak firmanın bankası yani lehtar bankadır.

Akreditifli ödemede amir ithalat yapan tarafı, muhabir banka ithalatçının bankasını, lehtar ihracat yapan tarafı, lehtar banka ise ihracatçının bankasını ifade eder. Bu 4 taraftan biri olmadan akreditifli ödeme gerçekleştirilemez.

AKREDİTİF ÇEŞİTLERİ NELERDİR ?

Kabili rücu akreditif: Cayılabilir akreditif çeşididir. Bir diğer deyişle ‘dönülebilir akreditif’ olarak adlandırılır. Lehdara (ihracatçıya) önceden haber verilmeksizin herhangi bir anda amir banka tarafından değiştirilebilen veya iptal edilen akreditif çeşididir.

Gayri Kabili Rücu Akreditif: Cayılamaz akreditif çeşididir. Dönülemez akreditif olarakta adlandırılır. Bu akreditiften cayma için 4 tarafında onayının olması gerekir. Bu taraflardan biri dahi cayma hakkını kullanmıyorsa anlaşma devam eder. Bu akreditif türü ihracatçı açısından dönülebilir akreditife göre daha güvenilir bir konuma sahiptir.

Akreditif kurallarına göre; akreditif metninde akreditifin dönülebilir veya dönülemez olduğu belirtilmediyse dönülemez olarak kabul edilmektedir.

Teyitsiz Akreditif: Herhangi bir garantisi bulunmayan akreditif türüdür. Her iki taraf içinde bir ödeme garantisi bulunmaz. Açılan akreditifte muhabir banka, amir bankanın teyidine gerek duymadan akreditif satıcı tarafın lehine oluşturulur.

Teyitli Akreditif: Muhabir bankanın teyit ettiği akreditif türüdür. Konu edilen malın bedelinin ödeneceğine ilişkin ek bir teminat içerir.

Karşılıklı Akreditif: Transit ticarette bulunan aracılı satışlarda kullanılan bir akreditif çeşididir. Aradaki firma hem amir hem de lehtar konumunu üstlenmektedir. Bu akreditif türünde çeşitli şartlar vardır ve bu şartların sağlanması gerekmektedir.

Rotatif Akreditif: Rotatif Akreditif ithalatçı ve ihracatçı arasında süreklilik gösteren bir alım-satım anlaşmasının olması durumunda kullanılır. Bir diğer deyişle yenilenen akreditif olarak ifade edilmektedir. Yani mal kullanıldıkça herhangi bir ek anlaşma veya talimata gerek kalmadan aynı şart ve tutar üzerinden otomatik olarak yenilenmektedir. Bu akreditif çeşidinde tutar ve süre olarak sınırlar belirlenir.

Kırmızı Şartlı Akreditif: Red Clause Akreditif olarakta tanımlanır. İhracatçının finansmanını sağlayan akreditif tipidir. Akreditifin üzerinde kırmızı olarak belirtilen malların satın alınması, işlenmesi, ambalajlanması, ulaşımı, depolanması sürecinde kullanılmak üzere önden bir ödemenin yapılacağını belirten akreditif çeşididir.

Yeşil Şartlı Akreditif: Green Clause Akreditif olarakta tanımlanır. Bu akreditif türüne göre ihracatçı malı henüz göndermeden peşin tahsilat imkanına kavuşur. Ödemeler malların depolandığı gibi halleri gösteren faturalar ve makbuzlar karşılığında yapılmaktadır.

Devredilebilir Akreditif: Lehine akreditif açılan bir ihracatçı, kendi ülkesinde bulunan 3. bir şahsa yani; akreditifte adı geçenden başka ikinci ya da daha fazla ihracatçıya akreditifi devredebilir.

AKREDİTİF SÜRECİ NASIL İŞLER ?

Akreditif sürecinde tüm işlemlerin usulune uygun bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu süreçte ilk önce ithalatçı ve ihracatçı arasında alım satım anlaşması imzalanır. Bu aşamada ithalatçı (amir) kendi bankasına başvuru yapar ve lehdar adına akreditif açılmasını talep eder. Bundan sonra amir banka muhabir bankaya (ihracatçının bankası) ulaşır ve akreditifi bildirir. Muhabir banka akreditif beyannamesini aldıktan sonra lehdara (ihracatçı) ulaşır. Bilgilendirmelerin bitmesinin ardından mallar ithalatçıya gönderilir.

İhracatçı malın sevkinin yapıldığına dair belgeleri bankaya incelenmek üzere iletir. Banka belgeler uygunsa amir bankaya ödemenin yapılacağını bildirir. Amir bankada bu aşaamda ithalatçıdan ödemeyi alır. Amir banka belgelerin onaylanmasıyla birlikte ithalatçının ödediği tutarı, ihracatçıya ödemesi üzerine lehtar bankasına gönderir. Lehtar bankası ihracat tutarını ihracatçıya öder ve akreditif iki tarafında güvenini sağlayacak şekilde son bulmuş olur.

AKREDİTİFLİ ÖDEMENİN AVANTAJLARI:

• İthalatçı firma akreditif açarak tutarı ödeyebilecek kredibiliteye sahip olduğunu akreditif sayesinde kanıtlayabilmektedir.
• İthalatçı firma peşin ödeme yapmak yerine akreditif sayesinde vadeli ithalat yapma kolaylığına sahiptir. (vadeli akreditif açma masraflarına katlanma şartıyla)
• İthalatçı firma akreditif ile yaptığı ithalat işlemlerinde; lojistik yükleme periyotlarını kontrol edebilme şansına sahiptirler.
• İhracatçı firmalar ithalatçının iflas etme riskinden kurtulurlar.
• İhracatçı firmalar akreditif kullanarak ihracat yaptıkları bölge sayısını arttırabilme olanağına sahiptirler.

AKREDİTİFLİ ÖDEMENİN DEZAVANTAJLARI:

• Akreditifli ödeme yöntemi diğer ödeme yöntemlerine nazaran daha zor olduğundan; öğrenip uygulama biçimi daha zordur.
• Akreditif ödeme yöntemiyle çalışmak için bankalara belirli tutarda komisyon ödenir. Bu açıdan akreditifle çalışmak maliyetlidir.
• Akreditif firma çalışanlarının zamanını alan bir ödeme yöntemidir. Gerek belgelerin hazırlanması, gerekse akreditif süreci firmalar açısından meşakatli ve yorucu olabilir.
• Akreditif işlemleri altında istenilen kalitenin altında mal gönderimi yapılabilmektedir.